Bebeklerde tuvalet eğitimi çoğu ebeveynin aklını karıştıran konulardan biridir. Ebeveynlerin özellikle boğuştuğu sorulardan en önde geleni “bebek tuvalet eğitimi ne zaman başlamalı?” sorusudur. Bu yazıda bebeklerde tuvalet eğitimi hakkında temel ipuçları paylaşacağız sizlerle.
Hangi Durumlarda Tuvalet Eğitimi Ertelenmelidir?
Her ne kadar çocuğunuzun tuvalet eğitimi için hazır olduğunu ve tuvalet eğitimi için doğru zaman olduğunu düşünüyor olsanız da yanılma payınız yüksek. Zira bazı olay ve durumlardan sonra tuvalet eğitimi konusunda çoçuğunuza baskı yapmak herhangi bir sonuç vermeyeceği gibi, bu durum çocuğunuzun psikolojik olarak olumsuz etkilenmesine de neden olabilir. Bu yüzden eğer yaşamınızda bazı değişiklikler meydana geldiyse tuvalet eğitimine bir süre ara verin. Mesela; eğer yeni bir kardeş geldiyse, yeni bir eve taşınılmışsa, ebeveynler bir boşanma süresi yaşıyorsa, son zamanlarda bir yakınınızı kaybetmişseniz ya da çocuğunuzun ciddi bir hastalığı varsa tuvalet eğitimi konusunda biraz esnek davranın ve hatta bu eğitime biraz ara verin.
Doğru zaman geldiğinde tuvalet eğitimi vermek içinse aşağıda bahsettiğimiz adımları izlemeniz gerekir. Bunun yanı sıra çocuğunuz da tuvalet eğitimine hazır olduğunu belli edebilir. Örneğin; eğer tuvaleti geldiğinde özellikle kakası varken rahatsız olduğunu gösteriyorsa, siz tuvalete gittiğiniz zaman peşinizden geliyor ve merakla klozetin içini inceliyorsa, çiş ve kaka arasındaki farkı anlamaya başlamışsa, ıslak ya da kuru bezle dolaşmaktan rahatsızlık duyuyor ve çıkarmanız için size baskı yapıyorsa çocuğunuza tuvalet eğitimi vermenin zamanı gelmiş olabilir. O halde izlemeniz gereken adımlar şunlar:
1. İşaretleri izleyin.
Bebeğinizin tuvalet eğitimi için öncelikle yapmanız gereken şey onun hazır olup olmadığından emin olmaya çalışmanızdır. Tuvalet eğitimi, bebeğinizin hem fiziksel hem de duygusal olarak hazır olmasına bağlı olarak başarılı olacaktır. Dolayısıyla bebeğinizin size gönderdiği “ben hazırım” sinyallerine açık olmalı ve onu gözlemelisiniz. Örneğin, eğer lazımlığının başında dikiliyor ya da ona ilgi göstermeye, lazımlığın ne olduğunu ve ne işe yaradığını merak etmeye başlıyorsa, tuvalet eğitimi biraz daha sabırla başarıya ulaşabilir. Kuru ya da yaş olması önemli değil, eğer bebeğiniz bezinden rahatsız olmaya başlamışsa ve sürekli çıkarmak istiyorsa, tuvalet eğitimine başlayabilirsiniz demektir. Unutmayın, çocuğunuzda bu türden hevesli işaretler görmeden onu asla tuvalet eğitimi için zorlamamalısınız. Bu onun ruhunda büyük yaralar açabilir ve çocukluk travmalarına neden olabilir.
2. Pozitif bir yaklaşım benimseyin.
Eğer bütün işaretleri takip edip artık bebeğinizin hazır olduğuna kanaat getirdiyseniz, sıra sizin de çaba ve sabır göstermenizde. Unutmayın bu bebeğinizin ilk başarılarından biri olacak ve sizin pozitif ve destekleyici tavrınız çok önemli. Yalnızca kendinizi değil, bebeğinizin çevresindeki herkesi de olumlu yaklaşım sergilemeleri konusunda uyarın. İletişiminizi yakın ve samimi bir seviyede tutun.
3. Lazımlığı görünür yerlere koyun.
Lazımlığı çocuğunuz evde en çok nerede vakit geçiriyorsa oraya koyun. Bu durum bebek tuvalet eğitiminde en büyük yardımcılarınızdan olacaktır. Bebeğinizin lazımlığın yanına yaklaşmasını, ona dokunmasını teşvik edin. Hatta ister beziyle ya da bezsiz lazımlığa oturmasına izin verin. Mümkün olduğu kadar lazımlığın çevresinde zaman geçirmesine olanak tanıyın.
4. Eğitici tuvaletlerden edinin.
Bebeğiniz için lazımlık yeterince ilgi çekici gelmemeye başladıysa, onun ilgisini çekecek başka bebek tuvalet eğitimi ürünleri bulunuyor. Alıştırma külotlarının yanı sıra eğitici tuvaletler de tuvalet eğitimini bebeğiniz için korkulacak ya da baskı altında gerçekleştirmesi gereken bir eylem olarak değil, kendisinin ve diğer herkesin de mutlu olduğunu hissettiği bir oyun oynamak olarak algılamasını sağlayacaktır. Birbirinden sevimli ve eğlenceli eğitici tuvaletler için buraya tıklayabilirsiniz.
5. Tuvalet araları verin.
Bebeğinizle birlikte geçirdiğiniz zaman boyunca çok sık olmamak kaydıyla belli aralıklarla günde birkaç kere bebeğinizin altında bez olmadan lazımlığa ya da eğitici tuvaletine oturmasını sağlayın. Bu süre zarfında onun mutlaka yanında olun. Bebeğinize orada otururken oynaması için bir oyuncak verebilirsiniz ya da elinize bir masal kitabı alıp ona okuyabilirsiniz. Eğer bir sonuç elde edemediyseniz, kesinlikle pozitif ve destekleyici tavrınızı koruyun. Onu övgülü sözlerle bir dahaki sefer için cesaretlendirin. Daha sonra deneyebileceğini söyleyerek kendisine güvenini pekiştirin.
6. Direnirse bırakın!
Bazen siz bütün işaretleri görseniz de çocuğunuz lazımlığa ya da tuvalete oturmaya direnebilir. Onu asla zorlamayın. Tuvalet eğitimine bir süre ara verin.
7. Küçük kazalara hazırlıklı olun.
Bebek tuvalet eğitimi ebeveynler için meşakkatli ve sarp bir yol gibi görünebilir ve bebekler bu yolda birçok defa kaza yapmaya meyillidirler. Ne kendi moralinizi bozun ne de bebeğinize kızın. Bebeğinizin altına kaçırmasını önlemek için ona sık sık tuvalete gitmek isteyip istemediğini sorarak, ancak ısrar etmeden, tuvalet ihtiyacını hatırlatın. Sakin kalmaya özen gösterin ve onu asla bu konuda utandırmaya çalışmayın. Ayrıca, bu türden kazalara karşı hazırlıklı olmanız da önemli. Yanınızda bebeğiniz için yedek iç çamaşırı ve giysiler bulundurmanızda fayda var.
Tuvalet Eğitimi Verirken Bunlara Dikkat!
- Tuvalet eğitimi sürecinde olumlu bir sonuç alamazsanız çoçuğunuza cezalandırma, yasaklama ve korkutma gibi davranışlar sergilemekten kaçının. Zira bu durum, çocuğunuzun kendi bedenine düşman olmasına ve psikolojik olarak olumsuz etkilenmesine neden olabilir.
- Tuvalet eğitimi kısa bir süre değil zamana yayılması gereken bir süreçtir. Dolayısıyla bu dönemde sabırı elden bırakmayın.
- Yukarıda bahsetmiş olduğumuz nedenlerden biri mevcutsa erteleyin ve tuvalet eğitimine başlamak için doğru zamanı bekleyin.
- Çocuğunuz tuvalet eğitimine olumlu yanıtlar verdiğinde yani çişini ya da kakasını tuvalete yaptığında abartı ödüllendirmeler ve tepkilerden kaçının. Zira çocuğunuz ona bir beklenti yüklendiğini fark eder ve beklentinizi her karşıladığında yanı tavrı görmeyi bekler. Görmediğinde de ise hayal kırıklığı yaşar ve üzülür.
- Tuvalet eğitimine başlamadan önce çocuğunuzu tuvalet konusunda eğitin. Ebeveynlerin tuvalet eğitimi konusunda yaptığı en büyük hatalardan biri de tuvalet ön eğitimi vermeden çocuğa tuvalet kavramının kazandırılmaya çalışılmasıdır.