Evcil hayvan sahiplerini tedirgin eden çeşitli hastalıklar var ancak köpeklerde mantar enfeksiyonu birçok yönüyle diğerlerinden ayrılıyor. Köpekler arasında oldukça yaygın olan bu enfeksiyonlar yalnızca cilt yüzeylerini değil, türüne bağlı olarak iç organları da etkiliyor. Köpeklerde mantar belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında merak edilen tüm bilgileri bu kapsamlı rehberde bulabilirsiniz. Ayrıca köpek deri ve tüy bakımı ürünlerine de bir tıkla ulaşabilirsiniz.
Köpeklerde Mantar Enfeksiyonu Türleri ve Tedavi Yöntemleri
Köpeklerde mantar sporlarının neden olduğu enfeksiyonlar sistemik ve lokalize (deri) olmak üzere ikiye ayrılıyor. Sistemik mantar enfeksiyonları köpeğin iç organlarını etkilerken, diğerleri köpeklerin mukus zarı ve cilt alanlarıyla sınırlı kalıyor.
Köpeklerde Sistemik Mantar Enfeksiyonları
Cilt yüzeyinde oluşan mantar enfeksiyonları yeterince kötü fakat vücudun temel sistemlerini istila eden sistemin enfeksiyonlar daha ciddi sonuçlar doğuruyor. Köpeklerde yaygın olarak görülen sistemik mantar enfeksiyonları şu şekilde:
- Nazal Aspergilloz
Nazal aspergilloz enfeksiyonuna neden olan mantar sporları ölü yapraklarda, depolanmış tahıllarda, çürüyen bitkilerde, çimenlerde ve samanlarda büyüyor. Fırsatçı bir patojen olarak kabul edilen Aspergillus mantarı genellikle bağışıklık sistemi baskılanmış köpekleri etkiliyor.
Nazal aspergilloz belirtileri şunları içeriyor:
- Hapşırma
- Burun kanaması
- Burun bölgesinde görünür şişlikler
- İştahsızlık
- Burun akıntısı
Tedavi: Aspergillus mantarının neden olduğu nazal enfeksiyonların tedavisinde genellikle burun pasajlarına mantar önleyici bir sıvı veriliyor. Sistemik hale gelme olasılığı yüksek olan bu enfeksiyona karşı gerek duyulması halinde ağızdan alınan mantar önleyici ilaçlar da reçete ediliyor.
- Blastomikoz
Blastomikoz enfeksiyonuna çürümüş ahşaplarda, ıslak toprakta ve kuş dışkılarında büyüyen bir mantar neden oluyor. Özellikle bataklık bölgelerde vakit geçiren av ve spor köpeklerini yakalayan blastomikoz, ilerleyen durumlarda akciğer enfeksiyonuna dönüşüyor.
Blastomikoz belirtileri şunları içeriyor:
- Öksürük
- Ateş
- Kilo kaybı
- Göz irisinin iltihaplanması
- Ayak tırnakları ve çevresindeki cilt lezyonları
Blastomikoz enfeksiyonu akciğerleri aşarak vücudun diğer bölgelerine yayıldığında daha ciddi semptomlar gösteriyor. Bunların başında ani görme kaybı, topallama, idrarda kan ve nöbet belirtileri geliyor. Neyse ki blastomikoz tedavisi mümkün olan mantar enfeksiyonu.
Tedavi: Erken teşhis edildiğinde daha hızlı tedavi edilen blastomikoz enfeksiyonu için ağız yoluyla alınan mantar önleyici ilaçlar reçete ediliyor.
- Kriptokokoz
Kriptokokoz kuş dışkısında büyüyen oldukça yaygın bir mantar. Sağlıklı hayvanlarda bu mantar sporunun solunması zararsız olsa da bağışıklık sistemi zayıflamış köpeklerde solunum ve sinir sistemlerini etkileyen ciddi enfeksiyonlara yol açabilir.
Kriptokokoz belirtileri şunları içeriyor:
- İştahsızlık ve kilo kaybı
- Uyuşukluk
- Göz problemleri
- Dönme veya titrek yürüyüş gibi nörolojik semptomlar
- Öksürme, hapşırma ve hırıltılı solunum
Tedavi: Kriptokokoz enfeksiyonundan muzdarip köpekleri tedavi etmek için oral mantar önleyici ilaçlar kullanılıyor. Kriptokokoza yakalanan köpeklerde mantar tedavisi bir yıl veya daha uzun sürebiliyor. Diğer sistemin mantar enfeksiyonlarına kıyasla kriptokokozun daha zor tedavi edildiğini belirtmekte fayda var.
- Histoplazmoz
Histoplazmoz enfeksiyonuna toprakta büyüyen bir başka mantar türü neden oluyor. Vücuda solunum yoluyla giren histoplasma organizması, yüksek oranda nitrojen içeren toprakların yanı sıra kuş ve yarasa dışkılarında bulunuyor.
Histoplazmoz belirtileri şunları içeriyor:
- Kilo kaybı
- Yüksek ateş
- Öksürük
- Göz iltihabı
- Kusma ve İshal
Tedavi: Histoplazmoz enfeksiyonunu tanılamak için kan ve idrar testlerinin yanı sıra radyografi teknikleri kullanılıyor. Uzun süreli tedavinin bir parçası olarak histoplasma bulaşan köpeklerde mantar ilacı reçete ediliyor. Bununla birlikte tedavi sürecinde kuş ve yarasa dışkısıyla kirlenmiş topraklara erişimin kısıtlanması gerekiyor.
Köpeklerde Deri Mantarı Enfeksiyonları
Evcil köpek sahiplerinin deri mantarı enfeksiyonlarını fark etmesi zor olabilir; çünkü bu kaşıntı ve kuru cilt gibi belirtilerin genellikle pirelerden kaynaklandığı düşünülüyor. Cilt yüzeyinde meydana deri mantarı enfeksiyonları şu şekilde:
- Dermatofitoz (Saçkıran)
İnsanlarda da görülen saçkıran hastalığı için genellikle solucan tabanlı bir parazit varsayımı yapılıyor fakat saçkıran deri ve tırnaklarda belirti gösteren bir mantar enfeksiyonu. Özellikle hayvan barınakları gibi yoğun popülasyona sahip bölgelerde görülen saçkıran enfeksiyonu ciltte, sert yüzeylerde, giysilerde ve yumuşak mobilyalarda yaşayabiliyor.
Saçkıran belirtileri şunları içeriyor:
- Kırmızı renkli ve dairesel şekilli cilt lezyonları
- Tüy dökülmesi
- Kaşıntılı ve kabarcıklı cilt yapısı
- Kırılgan tırnaklar
Tedavi: Veteriner hekimler köpeklerde saçkıran teşhisi için saç veya deri hücrelerinden mantar kültürü örneği alarak mikroskobik ortamda inceleme yapıyor. Enfeksiyonun ciddiyetine bağlı olarak saçkıran tedavisi topikal mantar önleyici merhemler, şampuanlar ve oral ilaçlarla yapılıyor. Ayrıca mantarın evcil hayvanlar arasında yayılmasını önlemek için evin dezenfekte edilmesi öneriliyor.
- Mantar Dermatiti
Mantar dermatiti evcil hayvanların kulaklarında, mukoza zarlarında ve deride yaşayan mayanın kontrolsüz bir şekilde üremesi ve bu bölgeleri istila etmesiyle ortaya çıkıyor. Köpeklerde mantar insanlara bulaşır mı diye merak diyorsanız, tahriş edici bir cilt iltihabı olan mantar dermatiti saçkıranın aksine insanlara ve diğer hayvanlara bulaşmıyor.
Mantar dermatiti belirtileri şunları içeriyor:
- Küf kokusu
- Kalınlaşmış veya koyu pigmentli cilt
- Kuru ve pul pul cilt
- Kaşıntı ve kızarıklık
- Kronik veya tekrarlayan kulak enfeksiyonları
Tedavi: Köpeklerde mantar dermatiti teşhisi enfekte olabilecek bölgelerden alınan örneklerin mikroskop altında incelenmesiyle gerçekleştiriliyor. Tedavisi cilde uygulanan antiseptik ve mantar önleyici ilaçlarla yapılan bu cilt enfeksiyonu ağır vakalarda oral ilaçlar gerektiriyor. Mayanın neden olduğu kulak enfeksiyonları merhemlerle tedavi edilebilirken kronik enfeksiyona sahip köpekler için yüksek kaliteli ve tahılsız mamaların yanı sıra mantar önleyici banyolar öneriliyor.
Köpeklerde mantar tedavisi türüne göre farklı şekillerde gerçekleşiyor. İster sistemik ister lokalize olsun, ilerleyen mantar enfeksiyonlarını tedavi etmek için aşı uygulaması gerekebilir. Köpeklerde mantar aşısı genellikle krem ve mantar önleyici ilaçlarla tedavisi mümkün olmayan durumlarda yapılıyor. Köpeklerde mantar aşısı fiyatı ise enfeksiyonun şiddetine ve dolayısıyla doz sayısına göre değişebiliyor.
Köpeklerde Mantara Ne İyi Gelir?
Köpeğiniz kulaklarını kaşıyorsa, patilerini sürekli yalıyorsa veya küf benzeri bir koku yayıyorsa mantar enfeksiyonu olabilir. Köpeklerde mantar bulaşıcı mıdır endişesi yaratan bu enfeksiyonların farklı türleri var fakat önleyici çözümler tümünde ortak.
Köpeklerde mantara ne iyi gelir diye merak ediyorsanız, aşağıdaki yöntemleri uygulayabilirsiniz:
- Köpeğinizi elma sirkesiyle yıkayın.
Köpeğiniz suda vakit geçirmeyi seviyorsa şanslısınız, çünkü banyo sonrası elma sirkeli masaj mantar enfeksiyonuna karşı mucizevi etkiler yaratıyor. Yapmanız gereken tek şey suyla seyreltilmiş elma sirkesini köpeğinizin tüylerine uygulamak ve tüm vücuduna masaj yaparak yedirmek. Elma sirkesi evcil hayvanınızın pH seviyelerini düzeltmeye ve aşırı maya büyümesini durdurmaya yardımcı oluyor.
Unutmayın, maya mantarları ıslak yüzeyleri sevdiği için bu bakım ve sağlık uygulamasını banyonun hemen ardından yapmalısınız. İşlemi yapmadan önce mutlaka veteriner hekiminize danışmalı ve her yöntemin her hayvan için olumlu sonuç vermeyebileceğini göz önünde bulundurmalısınız.
- Maya mantarlarının üremesini önleyen bir diyet uygulayın.
Maya mantarları köpeklerin vücudunda iki şekilde bulunabilen dimorfik bir organizma. Bakterilerle birlikte yaşayabilen iyi huylu tek hücreliler olarak da varlığını sürdürebilir. Bununla birlikte mayalar kontrolden çıkıp toksik hale de gelebilir. Köpeğinizin bağırsaklarındaki maya büyümesini durdurmak için diyetinden karbonhidrat ve şekeri çıkarabilirsiniz. Köpek maması seçerken darı, yulaf, pirinç, mısır ve buğday içeren ürünlerden kaçınmayı deneyebilirsiniz.
- Mantar enfeksiyonundan etkilenen bölgelere Hindistan cevizi yağı karışımı uygulayın.
Kaşıntıyı durdurduktan sonra köpeğinizin cildindeki enfekte bölgeler üzerinde çalışmaya başlayabilirsiniz. Bitkisel yağ karışımları ile masaj yapmak köpeklerde mantara iyi gelen evde çözüm yöntemleri arasında yer alıyor. Küçük bir şişeye yaklaşık 250 ml Hindistan cevizi yağı, iki damla limon yağı ve on damla lavanta yağı ekleyerek karışımı çalkalayın. Bu karışımı cildin etkilenen bölgelerine masaj şeklinde uygulayarak belirtileri hafifletebilirsiniz.
Köpeklerde mantar hastalığı farklı sebeplerden kaynaklandığı gibi her köpekte değişik belirtilerle ortaya çıkıyor. Bu nedenle köpeklerde mantar tedavisi nasıl yapılır sorusu için en doğru cevabı veteriner hekimler verebilir. Belirtiler bazı durumlarda altta yatan başka bir hastalığı işaret edebileceğinden mantar enfeksiyonu şüphesi taşıdığınız köpeğinizi mutlaka veteriner kliniğine götürmelisiniz.
“Köpek Maması Nasıl Seçilir, Nelere Dikkat Edilmelidir?” yazımız da hoşunuza gidebilir, iyi okumalar!