Evcil bir hayvanınız varsa, bakımının özen ve dikkat gerektiren bir konu olduğunu mutlaka biliyorsunuz demektir. Kuşlar bu anlamda daha az zahmetli bir seçenek gibi görünebilir. Fakat hassas yapıları sebebiyle durum çok da öyle değil. Kuş bakımı düşünmeniz gereken çok sayıda detayı beraberinde getiriyor. Kuş kumu da bunlardan biri. Fakat kuş kumu hakkında olumlu olumsuz çok sayıda söylem bulunuyor. Kimileri kuş kumunu kuş bakımının olmazsa olmaz bir parçası yaparken kimileri de kuşlar için zararlı olduğunu savunuyor.
Peki hangi taraf haklı? Bu soruya dair net bir yanıt vermek maalesef çok doğru değil. Bu noktada mutlaka veterinerinizin önerilerini takip etmeniz gerekiyor. Bu rehberde ise sizi kuş kumu nedir, faydaları ve zararları neler olabilir, nasıl kullanılır gibi daha genel konular bekliyor.
Kuş Kumu Nedir?
Özel bir şekilde formüle edilen kuş kumu, sıradan çakıl taşlarından elde edilen kumlarla aynı içeriğe sahip değil; öğütülmüş minerallerden ve kumdan ediliyor. Uzun yıllar boyunca hem kuş sahipleri hem de bu alanda araştırma yapan akademi insanlarına göre evcil kuşların sindirim sistemlerini sağlıklı bir şekilde sürdürebilmeleri adına kuş kumunu diyetlerinin bir parçası yapmak gerekiyor.
Bunun en önemli nedeni ise kuşların oldukça karışık bir sindirim sistemine sahip olması. Nitekim pek çok canlı gibi kuşlar sindirim sisteminin önemli birer parçası olan mide ve dişlere sahip değil. Sindirim “taşlık” denilen bir organda gerçekleşiyor. Uzmanlara göre taşlığın kusursuz çalışabilmesi için de bazı ihtiyaçları bulunuyor. Kuş kumu da işte bu noktada imdada yetişiyor. En kısa şekilde özetlendiğinde, kuş kumu kuşlarda sindirim sistemini kolaylaştırıyor.
Kuş Kumu Çeşitleri
Piyasada iki farklı kuş kumu türü bulunuyor: Çözünür ve çözünmeyen kumlar. Bu iki tür kum birbirinden farklı içeriklere sahip oldukları için farklı amaçlara hizmet ediyor. Öte yandan her iki kum türünü de farklı aromalarda bulmak mümkün.
- Çözünür Kuş Kumu
Bu kumların içeriklerinde mürekkepbalığı, istiridye kabuğu, kireçtaşı ve alçıtaşı bulunuyor. Kuşun sindirim sisteminden geçerken asitler tarafından çözülüyor. Bu nedenle sindirim sisteminde birikme veya tıkanmaya neden olmuyor. “Muhabbet kuşu kumu gerekli mi?” sorusuna olumlu yanıt almanız halinde seçiminizi bu türden yana kullanmanız gerekiyor. Nitekim bu kumlar, muhabbet kuşlarınızın kemik yapılarını güçlendirip daha canlı ve daha parlak bir tüy görünümüne sahip olmalarını da sağlıyor.
- Çözünmeyen Kuş Kumu
Çözünmeyen kumlar ise genellikle silika formunda karşınıza çıkıyor. Kumtaşı, çakıl gibi bileşenlerden oluşuyor. Çözünmediği için taşlıkta kalıyor ve kuşun tükettiği gıdaları mekanik olarak parçalanmasına destek oluyor. Ancak kaliteli bir kum seçilmediği takdirde çözünmeyen kumlar, taşlıkta birikme ve tıkanma yaratabiliyor. Piyasada güvercin kumu ismiyle de biliniyor.
Kuş Kumu Ne İşe Yarar?
Yukarıdan da anlaşılacağı üzere kuş kumunun her şeyden önce gıda maddelerinin daha kolay sindirilmesine katkı sağladığını söylemek mümkün. Fakat bunun yanı sıra kuşların beslenmesinde de pozitif anlamda etkili olduğu yönünde görüşler var. Örneğin iyi seçilmiş bir kuş kumu, sahip olduğu mineraller sayesinde kuşların ihtiyaç duyabilecekleri mineral takviyesine de yanıt verebiliyor. Böylece kuşlar çok daha sağlıklı bir görünüme kavuşuyor.
Kuş Kumu Zararları
Kuş kumunun yararlarından olduğu kadar zararlarından da bahsetmek gerekiyor. Bu noktada öncelikli olarak organik kuş kumu seçenekleri arasından bir tercih yapmanız gerektiğini unutmamalısınız. Aksi yöndeki bir kuş kumu kuşların sindirim sisteminde tıkanmaya ya da tahrişe neden olabiliyor.
Ayrıca kömür içerikli kumlar da A, B2 ve K gibi bazı vitaminlerin emilimini engelleyerek kuşunuzun metabolizmasında sorunlar yaratabiliyor. Bu nedenle mutlaka içeriklerine bakarak ve hatta çeşitli kurumlarca sertifikalanmış ürünler arasından bir seçim yapmanız ya da hali hazırda veterinerinizin önerdiği bir kuş kumunu tercih etmeniz gerekiyor.
Kuş Kumu Nasıl Kullanılır?
Gelelim “Kuş kumu nasıl verilir?” sorusuna… Kuş kumu kullanımı, oldukça hassasiyet gerektiren bir konu. Nitekim kontrol edilmedikleri takdirde bazı kuşlar çok fazla kum yiyebiliyor. Bu da yine sindirim sisteminde tıkanmalara neden oluyor. Peki kuşunuzun tüketeceği kumu nasıl kontrol altında tutabilirsiniz?
Öncelikle genel alışkanlığın aksine kumu kuşunuzun yaşam alanının zemine yaymamalısınız. Bu şekilde kuşların dışkılarıyla kumlar birbirine karışmasına; daha da önemlisi aşırı tüketime neden olabilirsiniz.
Bu noktada “kuş kumu nereye konulur?” diye soracak olursanız, verilebilecek en doğru yanıt kumu kontrollü miktarlarda yem kabına eklemek olacaktır. Bazı kişiler kuş kumu yeme karıştırılır mı diye endişe duyabilir; ancak uzmanların önerilerinin bu yönde olduğunu hatırlatmakta fayda var.
Kuş Kumu Ne Kadar Tüketilmelidir?
Peki kontrollü miktardan kasıt nedir? Kuş kumunun yarar ve zarar dengesi hala tartışılan bir konu olduğu için bu soruya net bir yanıt vermek güç. Veterineriniz konuyla ilgili kuşunuzun sağlık durumunu da göz önünde bulundurarak en doğru yönlendirmeyi yapacaktır. Fakat bir ortalama vermek gerekirse çözünür bir kuş kumunun haftanın bir ya da iki günü maksimum yarım çay kaşığı kadar tüketilmesi öneriliyor. Kuş kumunun zararlarına yararlarından daha çok inanan grup ise bu tüketimi ortalama yılda bir tekrarlıyor.
Kuş Kumu Kullanımı Gerekli Midir?
Daha önceki başlıklarda da üzerinde durulduğu gibi, kuş kumunun gerekli olup olmadığına dair tartışmalar sürüyor. Ancak uygun bir diyetin kuşların sindirim sisteminde kumdan daha kritik bir önem taşıdığı tartışmasız bir gerçek kabul ediliyor.
Öte yandan kuşun cinsine ve sağlık durumuna göre de kuş kumunun gerekli olup olmadığı değişkenlik gösterebiliyor. Örneğin tohumları kabuklarıyla tüketen güvercinler için kuş kumu önemli bir ihtiyaç olarak kendini gösteriyor. Öte yandan papağan, kanarya, ispinoz gibi tohumları kabuklarından ayrıştırabilen kuşlarda bu gereksinim yok. Aynı şekilde pelet yemlerle beslenen kuşlar da kuş kumuna ihtiyaç duymuyor.
Özetle kuş bakımında kumun günlük rutinde kullanıp kullanılmaması gerektiği tartışmalı bir konu. Özellikle evcil ve kafeslerde yaşayan kuşlarda kuşun yediklerini kontrol altında tutabildiğiniz ve diyetini sindirim sistemini destekleyecek şekilde düzenleyebildiğiniz için kuş kumu belirli dönemlerde ve dikkatli ölçülerde takviye niyetine tüketilebilir. Fakat yine de nihai kararı vermeden önce kuşunuzun ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmakta ve mutlaka veterinerinize danışmakta fayda var.
Hayvan dostunuzla ilgili çok daha fazla bilgi için Kuş Bakım Rehberi sizi bekliyor!