Glutensiz Yaşam

Yazı başlığını okur okumaz büyük bir ihtimalle çoğunuzun aklına “Gluten nedir?” veya “Gluten ne demek?” gibi sorular gelmiştir. Hemen cevaplayalım: Gluten, buğdayın bir nevi hammaddesini oluşturan bir protein çeşididir ve başta buğday olmak üzere yulaf, çavdar ve arpada bulunur. Yapısı itibariyle gluten, sıkla tükettiğimiz ve onlar olmadan bir yaşam düşünemediğimiz unlu mamüllerin altyapısını oluşturur; ekmek, hamur ve yufka gibi. Glutensiz beslenmek ise genel anlamıyla hamura veda anlamına geliyor.

Gluten alerjisi, diğer adı ile çölyak hastalığı, gluten tükettiğinde hassasiyet ve rahatsızlık duyan kişilerin muzdarip olduğu bir alerji türüdür. Çölyak hastalığı belirtileri arasında genellikle şişkinlik, kabızlık, nefes darlığı, karında gaz ve kilo kaybı yer alır. Her ne kadar şu an için bu rahatsızlığın bilinen bir tedavisi olmasa da, belirtilerden kaçınmanın ve çölyak hastası olarak sağlıklı bir yaşam sürmenin en ideal yolu, glutensiz bir diyet izlemektir.

Şimdi de glutensiz nedir, yakından bakalım. Glutensiz bir rejim sürdürmek, buğdayı tam anlamı ile hayatınızdan çıkarmak anlamına geliyor. Başka bir deyişle; böreklere, poğaçalara, kurabiyelere elveda! Ancak yine de umutsuzluğa kapılmamak lazım, zira buğdayın alternatifi olan glutensiz yiyecekler son zamanlarda giderek yaygınlaşarak piyasada yerini buluyor. Gelin glutensiz ürünler listesine ve bu ürünler ile neler yapabileceğinize yakından bakalım.

Her şeyin başı o: Glutensiz ekmek

Toplum olarak ekmeksiz bir öğün tabii ki düşünemiyoruz. Bu da ülkemizdeki çölyak hastaları için oldukça kısıtlı bir diyet anlamına geliyor. Ancak halk ekmek bayiilerinden glutensiz ekmek satın alabileceğiniz gibi, kendiniz de glutensiz ekmeği evinizdeki fırında kolaylıkla pişirebilirsiniz. Tek yapmanız gereken buğday unu yerine glutensiz un kullanmak.

Pizza, lahmacun, mantı… Hepsinin glutensiz opsiyonu var!

Tabii ki glutensiz un, yalnızca ekmek yapımında yardımınıza koşmuyor. Bu un türünü, içerisinde un gerektiren her türlü tarif yapımında rahatlıkla kullanabilirsiniz. Buna pizza, mantı, börek, poğaça ve kurabiye de dahil!

Kızartma mı? Neden olmasın!

Genelde çıtır ve kızarmış tavuk elde etmek için tavukları kızgın yağlı tavaya atmadan önce una bularız. Sanmayın ki çölyak hastaları glutensiz beslenmek zorunda olduklarından dolayı bu eşssiz lezzetten mahrum kalıyorlar. Onlar bu tarife kendilerine has küçük bir dokunuş ekleyerek tavukları buğday unu yerine mısır ununa buluyorlar; zira mısır ununda bir gram bile gluten yok!

Belki baklava olmaz ama…

…sütlaç çok güzel olmaz mı? Sütlü tatlıların hiçbirinde (profiterol hariç) un ve türevi bulunmadığından dolayı gluten alerjisi olanlar tatlı krizine girdiğinde doyasıya keşkül, muhallebi, kazandibi ve tavukgöğsü gibi tatlıları yiyebiliyor. Sütlü tatlılarda gluten olmaması, onları enfes olmaktan alıkoymuyor, değil mi?

Domates, biber, patlıcan!

Güzel ülkemizin verimli topraklarında türlü türlü sebze, çeşit çeşit meyve yetişiyor. Bize de alerjimiz olsun olmasın bunları bol bol tüketmek düşüyor. Patates gibi nişastalı sebzeler de dahil olmak üzere hiçbir sebze ve meyvede gluten bulunmadığı gibi, tüketimi beraberinde sağladıkları vitamin ve mineraller çok daha sağlıklı bir beslenme tarzını benimsememize vesile olur.

Bulgura dikkat

Her ne kadar pirinç pilavında gluten olmasa da maalesef bulgur pilavı pirinç kadar masum değil. Bulgurun ham maddesi buğdaydan elde edildiğinden dolayı içerisinde eser miktarda da olsa gluten proteini bulunmaktadır. Yalnızca bulgur pilavından değil, aynı zamanda bulgur kullanılarak yapılan kısır, çiğ köfte ve mercimek köftesi gibi yemeklerden de uzak durmakta fayda var.