Boza Nasıl Yapılır?

Boza Nasıl Yapılır

Türk mutfağının, Türk kültürünün simgesi haline gelen bazı yiyecek ve içecekler vardır. Belli bir yaşın üstünde olan herkesin, boza denildiğinde aklına kış soğuğu, sonra da bir kış akşamı mahallede yankılanan bir “bozaaaaa” sesi gelir. Kış aylarında yeni hazırlanmış olan sıcacık bozalar akşamları bozacılar tarafından satılırdı.  2000’li yıllarda ise gıda sektöründeki gelişmelerle ambalajlanarak satılabilen, dolaplarımızda 20 günden fazla muhafaza edebileceğimiz hale getirilmiş olan bozalar satışa sunuldu. Eminim ki benim gibi pek çok insan için bozanın yeri bambaşkadır, çocukluğu anımsatır. Peki insanın içini ısıtan boza nasıl yapılır? Boza yapımı ile ilgili merak ettiklerinizin tümü yazının devamında sizleri bekliyor!

Boza Nedir?

Boza Nasıl Yapılır Boza Nedir

Türkiye’ de genellikle darı ile yapılan bozanın içeriği; darı, su ve şekerdir. Başka ülkelerde boza; mısır, arpa, çavdar, yulaf, buğday, karabuğday kullanılarak da yapılır. Boza bilinen en eski Türk içeceklerinden biridir. Genellikle kış aylarında tüketilen bozanın mevsimi 15 Eylül – 15 Mayıs arasıdır. Uygun şartlarda muhafaza edilirse bozanın içilebilecek kıvamını koruduğu süre 6 ya da 7 gündür.

Boza kalorisi konusunda meraklı olanlar için de belirteyim. 100 ml yani bir porsiyon boza 240 kaloridir. Bozanın sağlığa faydaları ve lezzeti düşünüldüğünde özellikle soğuk kış günlerinde birer porsiyon içilmesinde bir sakınca olmayacağını düşünüyorum. Bozanın besin değerine bakacak olursak ise; 57.5 gr karbonhidrat, 3.5 gr protein ve 0.5 gr yağ şeklindedir.

Boza Nasıl Yapılır? Tüyoları Nelerdir?

Buğdaylı Boza Yapımı için Gerekli Malzemeler:

  • 1 kg aşurelik buğday
  • 20 litre su
  • 1 çay bardağı boza
  • 500 gr toz şeker (tercihen)
  • 14 tane nohut
  • 3 dilim ekşi mayalı ekmek

Hazırlanışı:

Boza Nasıl Yapılır Tüyolar

1 kg buğdayı bir gece önceden suda bekletin. Ertesi gün süzüp en geniş tencerenizde üzerini geçecek kadar su koyup hızla kaynatın.

Buğdayı bu kez 5 litre suyla kaynatın. Bu kaynatma ne kadar sakin ve uzun olursa buğdaylar o kadar rahat açılır ve tüm nişastasını suya güzelce bırakır. Kaynatırken ben toplamda 10 litre su kaynattım ve kalan 5 litreyi de azaldıkça azar azar buğdayın üzerine ekledim. Yaklaşık 4,5- 5 saat boyunca buğdayı kaynatın. Arada karıştırın ki dibine salmasın.

5 saatin sonunda buğdayları mayalayacağınız geniş bir kaba süzün. Süzgeçte kalan buğdayların etrafı aslında hala özü ile kaplı olacak. Bunları da alabilmek için 1,5 litre suyu buğday tanelerine ekleyip iyice karıştırın ve tekrar süzüp, bunları da diğer süzdüklerinizin içine ekleyin. Mayanın en iyi çalıştığı derece olan 39-41 derece arasında 110 gr kadar sevdiğiniz bozadan ekleyip karıştırın. (bir çay bardağı kadar) Mayalanmayı lezzetlendirip hızlandırması için 8-10 tane kuru nohutu ve 3 dilim ekşi maya ekmeği içine ufalayıp ekleyin.

Ben biraz az şekerli sevdiğimden 500 gr toz şeker ekledim. Daha tatlı sevenler şeker miktarını arttırabilir. Bozamızı yoğurt gibi sarıp sarmalayarak 3 gün bekletiyoruz. Açtığınızda iyice kalınlaştığı için ve mayalandıkça da kalınlaşacağı için 3 litre daha içme suyu ekleyin. Bu şekilde 1 gün daha bekleyince bir kez daha süzün. Ve işte bozanız içmeye hazır!

Pirinçli ve Bulgurlu Boza Yapımı için Gerekli Malzemeler:

  •  2 çorba kaşığı kadar toz şeker
  • 2 buçuk çay kaşığı kadar instant maya
  • 35 çay bardağı kadar su (normal ısıda)
  • 1 çay bardağı kadar pirinç
  • 6 çay bardağı kadar bulgur (kalın bulgur)

Hazırlanışı:

Boza Nasıl Yapılır Boza Tarifi

Öncelikle bulgurları ve pirinçleri yıkıyoruz ve haşlamaya bırakıyoruz. Yumuşayana kadar kaynatıp kapatıyoruz. Kaynayan bulgur ve pirinçleri tel süzgeci ile süzgeçten geçiriyoruz, posaları atıyoruz. Süzgeçte kalan malzemeyi 1-2 saat ılımaya bırakıyoruz.

Bulgur ve pirinç karışımının içerisine iki çorba kaşığı toz şekeri, bir çay bardağı suyu ve mayayı başka bir kabın içinde karıştırdıktan sonra ekliyoruz. Ekleme işleminden sonra pişirme kabının ağzını kapakla kapatıyoruz.

Bozanın mayalanması için 18 ile 24 saat gibi bir süre gerekir. Bu bekleme süresinin içerisinde ara sıra kapağı açarak karıştırıp tekrardan kapatabilirsiniz. Bozanın mayalanması için serin bir ortam gerekir. Eğer ortam sıcak olursa boza istenilen tatta ve kıvamda olmayacaktır.

Bekleme süresi bittikten sonra bozanın içerisine sonradan eklenecekler listesinde bulunan şekeri de ilave ediyoruz. Şekeri eklerken ara ara tadarak şekerin miktarını belirleyebilirsiniz. Karıştırırken bozanın kıvamını da kontrol ediyoruz eğer katı ise ve su eklemek gerekiyorsa içme suyunu azar azar ekleyebilirsiniz.

Bozanın Faydaları Nelerdir?

Boza Nasıl Yapılır Bozanın Faydaları

Bozanın faydaları saymakla bitmez ama genel yararlarını şu şekilde sıralamak mümkün:

  • Bozanın mayalanması sırasında oluşan laktik asit, hazmı kolaylaştırmada yardımcı olur.
  • Aktif mayalar içerdiği için probiyotik etkisi bulunur.
  • Karbonhidrat, B vitamini içeriği ile enerji ihtiyacı fazla olan kişiler, gebeler, sporcular ve kilo almak isteyenlerin kullanımı için uygundur.
  • Mide bezleri için olumlu etkileri bulunur.
  • Rahatlatıcı etkisi vardır.
  • Soğuk algınlığında öksürük tedavisinde kullanılır.
  • Emziren annelerde, içerdiği mayalar sayesinde süt yapımını artırır.

Boza Nasıl İçilir?

Boza, nostaljiyi hala devam ettirilen yerlerde soğuk içimi için mermer üzerinde servis edilir. Üzerine sarı leblebi taneleri eklenir -ki iki lezzet birbirine çok yakışır-. İçimi sırasında birkaç leblebi tanesi ağza gelir onlar yenirken, boza da içilir ve iki lezzet damakta çok hoş bir tat bırakır. Arzu edilirse toz tarçın da ilave edilebilir. Afiyet olsun!

Kış aylarının vazgeçilmez bir başka içeceği salep yapımı ile ilgili merak ettikleriniz yazımızda!

Önceki YazıSonraki Yazı