Bembeyaz dişlerle sağlıklı gülücükler saçmayı kim istemez ki? Fakat ağız sağlığının bir de görünmeyen tarafı var. Ağız ve diş bakımı ürünlerinin düzenli kullanımına rağmen dondurma yerken veya sıcak bir kahve yudumlarken dişleriniz sızlıyorsa, problemi başka bir yerde arayabilirsiniz. Dişlerde sıcak soğuk hassasiyeti birçok sebepten kaynaklanabiliyor ancak oldukça basit çözümleri var. Diş hassasiyeti neden olur ve nasıl geçer sorularının cevabı için bu rehberi okumaya devam edebilirsiniz.
Dişlerde Hassasiyet Neden Olur?
Diş hassasiyeti çoğunlukla diş eti dokusunun geriye çekilerek dentin tabakasını açığa çıkardığında meydana geliyor. Dentin nedir diye merak ediyorsanız, diş minesinin altında bulunan bu tabaka diş yapısının %70’ini oluşturuyor. Diş minesi zayıfladığında da ortaya çıkan dentin tabakası termal etkilere karşı hassas olduğu için diş hassasiyeti meydana geliyor.
Peki, dentin hassasiyetine neden olan faktörler neler?
- Sert Fırçalama: Sıcak ve soğuk gıdalara karşı oluşan diş hassasiyeti belirtileri çoğunlukla dişleri sertçe fırçalamaktan ve sert kıllı diş fırçaları kullanmaktan kaynaklanıyor. Sert darbeler zamanla dişin koruyucu tabakasını aşındırarak diş minesinde gözle görülemeyecek kadar küçük mikroskobik kanallar oluşturuyor. Bu da dişlerde sıcak soğuk hassasiyeti meydana getirerek rahatsızlığa neden oluyor.
- Diş beyazlatma: Daha beyaz dişler özgüveni artırabilir fakat diş beyazlatıcı ürünlerin sık kullanılması faydadan çok zarar getiriyor. Beyazlatma işlemi diş minesi tabakasının inceltilmesiyle gerçekleştiği için beyazlatıcı etkili diş macunlarının aşırı kullanımı diş hassasiyetine neden olabiliyor.
- Aşırı plak oluşumu: Aşırı plak birikimi diş minesini aşındırarak dişleri daha hassas hale getiriyor. Tam da bu yüzden yemekten sonra diş fırçalama ve diş ipi kullanımı gibi ağız bakım uygulamalarını düzenli olarak yapmak gerekiyor. Ağız bakım ürünleri kullanmanın yanı sıra altı ayda bir veya daha sık bir şekilde diş muayenesi yaptırmakta fayda var.
- Diş eti hastalıkları: Diş hassasiyetinin bir diğer nedeni de fark edilmeyen diş eti hastalıkları. Diş eti iltihabı gibi ağız problemleri diş kökünün açığa çıkmasına neden olarak dişte hassasiyet oluşturuyor. Aslında, dentin hassasiyeti diş köklerinde mine tabakası bulunmadığı için gerçekleşiyor. Bu nedenle olası bir ağız hastalığının teşhisi için mutlaka bir diş hekimine görünmek gerekiyor.
- Asitli gıdalar tüketmek: Asit içeriği yüksek domates, limon, kivi ve gazlı içecek gibi gıdalar diş minesini aşındırarak dişin hassas iç katmanlarını açığa çıkarıyor. Bu da diş eti hassasiyeti de dahil olmak üzere çeşitli ağız hastalıklarını beraberinde getiriyor.
- Diş çürüğü: Vücuttaki birçok yaranın aksine dişte meydana gelen çürükler kendi kendine iyileşmiyor. Göz ardı edildiğinde diş kaybına neden olan çürükler hassasiyetin en yaygın sebepleri arasında bulunuyor.
Diş Hassasiyetine Ne İyi Gelir?
En sevdiğiniz gıdaları tüketirken aniden gelen bir diş sızlaması hissediyorsanız büyük ihtimalle diş hassasiyeti problemiyle karşı karşıyasınız. Diş hassasiyeti tedavisi için en kesin yol diş hekimine başvurmak olsa da aşağıdaki ipuçlarına dikkat ederek ağrı ve sızıları hafifletebilirsiniz.
- Hassas dişler için üretilmiş diş macunu kullanın.
Diş hassasiyetini gidermek için özel olarak tasarlanmış diş macunu kullanarak semptomların azalmasına yardımcı olabilirsiniz. Hassasiyet giderici diş macunu ve diş bakımı ürünleri genellikle diş minesi ve dentinde oluşan küçük tübülleri geçici olarak dolduran bileşenler içeriyor.
- Yalnızca yumuşak diş fırçaları kullanın.
Hassas dişler için diş macunu seçerken kullandığınız diş fırçasının özelliklerini de dikkate almalısınız. Sert kıllara sahip bir diş fırçası kullanmak diş eti çekilmesine neden olduğu gibi dentin ve diğer hassas sinirlerin açığa çıkmasını tetikliyor. Bu nedenle diş hassasiyeti çözümü için yumuşak diş fırçalarını tercih ederek dişlerinizi nazikçe fırçaladığınızdan emin olmalısınız.
- Geceleri ağız koruyucu kullanın.
Bruksizm adı verilen hareket bozukluğu diş hassasiyetinin diğer nedenlerinden biri. Uyku sırasında diş gıcırdatma ve sıkma şeklinde ortaya çıkan bruksizm belirtileri bir süre sonra dişte hassasiyete sebep oluyor. Gece istemsiz bir şekilde gerçekleşerek dişlere yüksek basınç uygulayan bruksizmin etkilerini azaltmak için diş sıkma önleyici ya da diş gece plağı adıyla satılan sağlık ürünlerini uyku sırasında kullanmayı deneyebilirsiniz.
- Tuzlu su gargarası yapın.
Tuzlu suyla gargara yapmak çeşitli diş ağrılarını önlediği gibi diş hassasiyetini de hızla azaltmaya yardımcı oluyor. Ayrıca tuzlu su ağız içindeki pH seviyesini dengeleyerek bakteri üremesini azaltan alkali bir ortam yaratıyor. İki çay kaşığı tuzu bir bardak ılık su ile karıştırarak sabah ve gece olmak üzere günde iki kez gargara yapabilirsiniz.
- Yağ gargarası yapın.
Diş hassasiyeti tedavisinde geleneksel bir yöntem olan yağ gargarası aşırı bakteri oluşumunun neden olduğu hassasiyetlerin giderilmesine yardımcı olabilir. Genellikle Hindistan cevizi yağı ve su karışımının gargara yapılmasıyla gerçekleştirilen bu yöntem sayesinde ağızda bakteri üremesi engellendiği gibi diş eti yüzeyindeki mikroplar ve toksinler de uzaklaştırılıyor. Daha sağlıklı diş etleri daha az diş hassasiyeti anlamına geldiği için yaklaşık 20 saniye boyunca yağlı gargara yapabilirsiniz.
- Diş hassasiyeti için karanfil kullanın.
Karanfil ve karanfil yağında bulunan kimyasal bileşenler antiseptik, analjezik ve antienflamatuar özellikler gösteriyor. Bu da ağız hastalıkları tedavisinde uzun yıllardır geleneksel bir metot olarak kullanılan karanfilin iltihap, ağrı ve bakteri oluşumu gibi problemleri önleyebileceği anlamına geliyor. Karanfil yağının uyuşturucu etkisinden faydalanarak diş hassasiyetini geçici olarak önlemek istiyorsanız, bir miktar karanfil yağını suyla karıştırdıktan sonra ağızda çalkalayabilirsiniz. Aynı şekilde portakal yağıyla karıştırarak karanfilin analjezik etkisini artırabilirsiniz; ancak bu uçucu yağlar oldukça güçlü olduğundan hem düşük miktarlarda kullanmalı hem de Hindistan cevizi veya avokado gibi taşıyıcı bitkisel yağlar kullanarak seyreltmelisiniz.
- Diş hassasiyetini tetikleyen yiyecek ve içeceklerden kaçının.
Bazı yiyecek ve içecekler hassas dişleri daha da kötüleştirebiliyor. Diş hassasiyetini azaltmak için diş minesine zarar veren gıdaları minimum düzeyde tüketmek gerekiyor. Asit seviyesi yüksek kahve, meyve, turşu ve gazlı içecek gibi gıdalar diş hassasiyetinin en yaygın sebepleri arasında yer alıyor. Bununla birlikte aşırı sıcak veya soğuk yiyecekler de hassasiyeti tetiklediği için gıdaları uygun sıcaklıkta tüketmelisiniz.
- Sarımsak kullanın.
Sarımsak kullanımı diş hassasiyetine ne iyi gelir sorusunun en eski cevaplarından biri. Nefes kalitesini düşürse de sarımsakta ağız sağlığının korunmasına yardımcı olan değerli bileşikler yer alıyor. Anti-bakteriyel ve ağrı kesici özelliğe sahip allisin bileşiği de bunlardan biri. Diş hassasiyeti için sarımsağı çiğneyebilir ya da yağını çıkararak bir pamuk yardımıyla dişlerinize uygulayabilirsiniz.
- Diş etlerinizi diş hekimine kontrol ettirin.
Sıcak ve soğuktan sürekli etkilenen dişlere sahipseniz, problem sandığınızdan daha ciddi olabilir. Diş eti dokusunun parçalanıp diş yüzeyinden uzaklaşması ve diş minesi olmayan bölümlerin açığa çıkması bunların başında geliyor. Sinirleri korumasız bırakarak daha önemli problemlere zemin hazırlayan bu gibi durumlarda diş hassasiyeti tedavisi için mutlaka bir diş hekimine başvurmalısınız.
Kısacası, önlem alınmadığında daha ciddi problemleri beraberinde getirme riski olan diş hassasiyetini gidermenin birçok yolun var. Evde uygulanan basit yöntemler geçici rahatlık sağlasa da en kesin diş hassasiyeti tedavisi için muayenenin ardından diş hekiminin önerilerine uymak gerekiyor.
Sağlıklı dişler için “Diş Bakımı Nasıl Yapılır?” yazımıza da göz atın!