Kan Vermenin Faydaları

Kan vermenin faydaları aslında saymakla bitmez. Bir hayatı kurtardığını, bir insan sağlığına elzem bir anda şifa olabildiğini bilmek, iyi bir şeyler yaptığını hissetmek bile büyük bir faydadır aslında. Sanıldığı kadar acı veren, zor, zahmetli veya riskli bir iş de değildir üstelik. Bu yazıda sizlere kan bağışı ile ilgili gerekli tüm bilgileri vermeye çalışacağım. “Acaba sağlık durumum el veriyor mu”, “kan bağışı için hangi şartlar gereklidir?” öğrenmek, boş bir gününüzde faydalı işler yapmak isterseniz bu yazı tam size göre!

Kan Bağışının Önemi

Kan bağışının önemini, zor anlarda ihtiyaç duyduğumuz kanın tek kaynağının kan bağışçıları olduğunu gördüğümüz zaman çok daha iyi anlıyoruz. Günümüzde teknoloji her ne kadar gelişse de, eskiden çoklu ölümlere sebep olan hasatlıkları şimdi günler içinde tedavi edebilse de, hala ihtiyaç duyduğumuz kan, yalnızca vicdanlı bir vatandaşın duyarlılığındadır. Böylece insanların birbirlerine ne kadar muhtaç olduğunu görebiliriz. Belki sizin için çok fazla sürmeyecek bir işlem 3 kişinin yaşamını kurtarmaya, hastalığına tedavi olmaya, yıllarını kazanmasına vesile olacaktır.

Kan Vermenin Yararları

Birçok platformda kan bağışının kan verenin sağlığı için de gerekli olduğunu görüyor ya da okuyoruz. Ben de merak ettim ve biraz araştırma yaptım. Bu konuda otorite sayılabilecek Kızılay’ın, kan bağışı ile ilgili oldukça bilgilendirici olan resmi sitesinde kan vermenin, bilimsel olarak kanıtlanmış bir faydası olmadığı yazıyordu. Bu sebeple kan vermenin faydalarına her yönüyle bakmak gerekiyor. Bunların en mühimlerinden bir tanesi, verdiğiniz kanlara HIV, Hepatit B-C ve Sifiliz testleri uygulanıyor ve olumsuz bir durum olduğunda tarafınıza bilgi veriliyor. Böylece kan vermenin faydalarından biri de kan bağışından önce uygulanan testler sayesinde bazı konularda erken önlem alabilme imkânınız oluyor. Ve bunun yanında 3 kişinin hayatını kurtarmanın verdiği duygusal tatmin bence psikolojik olarak en büyük faydayı sağlıyor. Biliyoruz ki hiçbirimizin uzaylılarla savaşacak, meteorları duracak gücü yok ama 3 kişinin hayatını kurtarma gücü var. Kan bağışıyla süper kahraman olmanın ucundan kıyısından tadına varabilirsiniz.

Kan Verme Şartları

Kan bağışı için belli şartlar gereklidir. “18-65 yaş aralığında ve 50 kg’ın üzerindeki her sağlıklı birey kan bağışçısı adayı olabilir. (19 yaşından gün almak, 65’ini doldurmamak gerekir.)

İlk kez kan bağışında bulunacaklar için üst yaş sınırı: 61 yaşından gün almamış olmalı. Düzenli kan bağışçıları için üst yaş sınırı: 70 yaşından gün almamış düzenli kan bağışçısı yılda en fazla 1 kez olmak üzere kan bağışında bulunabilir”.

Kan bağışı için kayıt, muayene, kan bağışı ve ikram işlemleri yaklaşık 30-35 dakika sürmektedir. Kan vermenin faydalarının yanında çok kısa bir zaman. Kan bağışınızı gerçekleştirdikten sonra eminim ne kadar kolay olduğunu görecek, en kısa zamanda bir daha kan bağışında bulunmak isteyeceksiniz. Kan bağışı için erkekler 90 gün kadınlar ise 120 gün beklemelidir. Bu konuda ilk kan bağışınızdan sonra süreniz dolduğunda kayıt sırasında verdiğiniz telefonunuza SMS yoluyla bilgilendirme mesajı gelecektir. Aferez ve tam kan bağışı içinse ulusal kan rehberinden faydalanabilirsiniz.

 Kimler Kan Veremez?

Aşağıda bazı yaşam boyu ve geçici kan bağışı yapamama durumlarından bazılarını sıralayacağım.

1. AIDS, Hepatit b ve Hepatit C geçirenler
2. Epilepsi hastaları,
3. Kronik bronşit hastaları,
4. Kadavra kaynaklı organ nakli olanlar,
5. Kronik böbrek yetmezliği olanlar,
6. Şeker hastaları,
7. Mide rezeksiyonu geçirenler,
8. Kalp hasatlığı olanlar vb. hastalıklara sahip olanlar ömür boyunca kan bağışı yapamazlar.

Bunun yanı sıra;

1. Hepatit A ve Hepatit E enfeksiyonu geçirmiş ve tedaviniz tamamlanmışsa, kan bağışı için 12 ay beklemeniz gerekir.
2. Son 1 haftada antibiyotik alınmamış olması gerekir.
3. Alkol etkisinde olunmaması gerekir.
4. Akupuntur işleminden sonra en az 12 ay geçmesi gerekir.
5. Ateş, grip benzeri hastalıkların tamamen geçmesinden 2 hafta geçmesi gerekir.
6. Dövme ve delici takıların işlemlerinin üzerinden 12 ay geçmesi gerekir.
7. İshal’de tam iyileşmenin üzerinde 3 gün geçmesi gerekir.
8. Diş tedavilerinin üzerinden 7 gün geçmesi gerekir.
9. Evcil ve kuduz şüphesi olan hayvanlar tarafından ısırılma olması durumunda iyileşme gerçekleşene kadar beklenmesi gerekir.
10. Anemi olanlar tedavi tamamlandıktan sonra 6 ay beklemelilerdir.

Kızılay Kan Bağışı

Her ülkenin Kızılay gibi kurumlara ve konuyla ilgili organizasyonlara önem vermesi gerektiğini düşünüyorum. Hem kendi ülkemizdeki hem de izlediğimiz, okuduğumuz ve üzüldüğümüz dünyanın her yerinde meydana gelen felaketlere karşı güçlü durabilmek için. Kızılay’ın hem Türkiye’de hem de dünyada çok başarılı çalışmaları var, dileyenler Kızılay resmi sitesinden daha detaylı bakabilir. Biz bu yazıda kan bağışında Kızılay’ın çalışma şeklini anlatacağız;  kan bağışı sırasında  hem siz bir sürprizle karşılaşmayın (neyi neden yaptığınızı bilin) hem de görevlilerin işlerini kolaylaştırın diye…

Öncelikle kan bağışı için size en yakın kan verme merkezini kanver.org’dan öğrenebilirsiniz. Burada karşınıza bir harita çıkacak, oradan ilinizi seçip ve kendinize en yakın kan verme merkezini kolayca bulabilirsiniz. İlk adımı attık en yakın kan verme merkezine gittik, şimdi adım adım yapacaklarımızı sıralayacağım.

• Bir görevliden kayıt olmak için kayıt formu talep edin. 4 sayfalık bir form verilecek, bu formları güzelce doldurun.
• Formları doldurduktan sonra kayıt işleminizi yaptırabilirsiniz. Kimlik ve iletişim bilgilerinizi Kızılay’ın sistemine girilmesi için vermeniz gerekiyor. Yanınızda nüfus cüzdanı, ehliyet benzeri bir kimlik belgesi getirmelisiniz. Resimli, TC kimlik numarasını içeren ve yasa olarak geçerli bir kimlik (ehliyet, nüfus cüzdanı vb.) ibraz etmeniz yasa gereği zorunludur.
• Kayıt işlemi sırasında aynı zamanda flebotmistler tarafından kan sayımı, tansiyon, nabız, ateş ve vücut ağırlığı ölçümü yapılır.
• Kayıt işlemi de tamamlandı. Şimdi sırada doktor muayenesi var. Doktor muayenesinden sonra eğer kan vermenizde bir sakınca yoksa kan bağışı işlemi başlayabilir.
• Burada tecrübeli, bu konuda eğitimli flebotmistler tek kullanımlık steril malzemelerle 4-8 dk arasında sürecek kan verme işlemine başlar. Vereceğiniz kan bir ünitedir bu kan 450 ml =%10 dur.
• Tebrikler !!! İşlemeniz sona erdi, çok güzel bir iş yapmanın gurunu yaşayabilirsiniz. Bunun yanında da kendinizi güçsüz hissetmememiz için bisküvi, meyve suyu, maden suyu ikram oluyor, afiyetle yiyebilirsiniz.
• Her ne kadar gündelik hayatınız etkilemeyecek miktarda; vücuttaki kanı 1/13’ü alınıyor, ama yine de o gün içinde;
  • Spor faaliyetleriniz azaltmaya,
  • Ağır kaldırmamaya,
  • Çok fazla sıcak ortamda (hamam, sauna vb.) bulunmamaya,
  • Bol su içmeye,
  • İlk öğünde alkol tüketmemeye,
  • Pilotluk, ticari araç şoförlüğü ve yüksek yerlerde fiziksel çalışma yapacağınız işlerde 24 saatlik bir ara vermeye,
  • Sigara içme konusunda ise doktor ya da flebotomistlerimin tavsiyelerine uymaya dikkat etmelisiniz.

İşte bu kadar! Siz de kan bağışçısı olmak ve hayat kurtarmak isterseniz, bunları yapmanız yeterli. Umarım bir süredir aklında kan vermek olan ancak bu işlerin nasıl olduğunu merak edenler için faydalı bir yazı olmuştur.