Hava Temizleyen Bitkiler

Artan kirlilik ve karbondioksit seviyeleri hava kalitesini olumsuz yönde etkilemeye devam ediyor. Üstelik yeşil alanların kısıtlı olduğu kent merkezlerinde temiz hava almak için dışarı çıkmak faydadan çok zarar getiriyor. Dolayısıyla artık herkes yaşam alanlarındaki havanın kalitesini artırmaya odaklanıyor. Hava temizleme cihazları ev ve ofislerde popülaritesini giderek artırırken, ortamdaki zararlı maddeleri etkili bir şekilde temizleyen harika salon bitkileri bulunuyor. Hava temizleyen bitkiler ve bunların bakımları konusunda merak edilen tüm püf noktaları bu yazıda derledik. 

Bitkiler Havayı Nasıl Temizler?

Stres seviyelerini ciddi ölçüde azaltan iç mekan bitkileri aynı zamanda depresyon ve anksiyete bozukluğuna karşı faydalı etkiler gösteriyor. Bununla birlikte bitkilerin havadaki toksinleri temizleme yeteneği nem, sıcaklık ve karbondioksit değerlerinin dengelenmesine de katkı sunuyor. Peki, hava temizleyen ev bitkileri bu fonksiyonları nasıl gerçekleştiriyor? Bitki yaprakları karbondioksit ve ışığı emerek fotosentez yoluyla enerjiye dönüştürürken, havadaki uçucu organik bileşikleri de emiyor. Böylece, bitkilerde ne kadar yaprak olursa havayı temizleme kapasitesi de o kadar artıyor. 

Hava Temizleyen Bitkiler Neden Gereklidir?

Evinizi güvenli bir alan olarak düşünebilirsiniz fakat kullandığınız eşyalar içerideki havayı dışarıdakinden daha tehlikeli yapan zararlı kimyasallar taşıyabilir. 

En bilinen iç ortam kirleticileri şu şekilde: 

• Formaldehit: Yapı malzemelerinde yaygın olarak kullanılan formaldehit genellikle temizlik malzemelerinin deriyle teması ve tütün dumanının solunması yoluyla bulaşıyor.
• Benzen: Ham petrolde bulunan bu endüstriyel kimyasal plastik ürünlerde, sentetik kumaşlarda, yapıştırıcılarda ve temizlik malzemelerinde bolca bulunuyor. Benzene uzun süre boyunca maruz kalmak ciddi hastalıklara neden olabilir. 
• Toluen: Boya, cila, yapıştırıcı ve oje gibi ürünlerde bulunan tolüen maddesi, yüksek düzeyde maruz kalınması durumunda baş dönmesi, koordinasyon kaybı ve uykusuzluk gibi sorunları tetikliyor.
• Ksilen: Gözde, burunda ve boğazda tahrişe neden olan ksilen maddesi petrol ve ağaç işleme endüstrilerinde yaygın bir şekilde kullanılıyor. Dolayısıyla farkında olmasanız da bu zararlı maddeyi evinizde veya iş yerinizde her gün soluyor olabilirsiniz.

Trikloroetilen: Boya sökücü, leke çıkarıcı ve halı temizleme deterjanlarında bulunan trikoroetilen maddesi bulanık görme, yüzde uyuşma ve zihin karışıklığı gibi merkezi sinir sistemi sorunlarına neden olabilir.

Havayı Temizleyen Salon Bitkileri Nelerdir?

Salon bitkileri ile evinize dekoratif dokunuşlar yaparken soluduğunuz havanın kalitesini de artırabilirsiniz. 

Evdeki havayı temizleyen salon çiçek ve bitkileri şunlardır:

1. Duvar Sarmaşığı

Havayı temizleyen bitkiler arasında son derece popüler olan duvar sarmaşıkları formaldehit, benzen, ksilen ve tolüen gibi toksinleri ortadan kaldırıyor. Üstelik havadaki fazla nem ve küfü de emerek özellikle yaz mevsiminde ideal ortam koşullarının oluşmasını sağlıyor. 

Bakım İpuçları: Soğuk ortamları seven duvar sarmaşıkları büyümek için dolaylı güneş ışığına ihtiyaç duyuyor. Diğer taraftan, çok hızlı büyüdüğü için istilacı türler arasında gösteriliyor. Bu nedenle yaprak ve dallarını sürekli budamak gerekiyor. Ne yazık ki duvar sarmaşığının yaprak ve çiçeklerinde bulunan toksinler hem evcil hayvanlar hem de çocuklar için tehlike oluşturuyor.

2. Salon Palmiyesi

Uzun, parlak ve yeşil yapraklarıyla en güzel salon çiçekleri arasında gösterilen salon palmiyesi, ev ve ofislerin havasını temizleyerek ilham verici ambiyanslar yaratıyor. Özellikle benzen ve trikloretilen gibi zararlı kimyasalları uzaklaştırarak ortam ferahlığını inanılmaz şekilde artırıyor.

Bakım İpuçları: Evcil hayvanlar için güvenli olan salon palmiyesi çeşitli ışık koşullarına uyum sağlayabilen ve az bakım gerektiren bitkilerin başında geliyor. Perdelerin arasından süzülen güneş ışığı altında mükemmel bir gelişim gösteren salon palmiyesini her 1-2 haftada bir sulamak yeterli.

3. Gerbera Çiçeği

NASA’nın 1989 yılında yayınladığı hava temizleyen ev bitkileri raporuna göre etki gücü en yüksek çiçeklerin başında geliyor. Gerbera papatyası olarak da bilinen bu bitki ortamdaki zararlı mikroorganizmaları 24 saat içinde temizliyor. Araştırmaya göre havadaki formaldehitin yarısını, benzenin %67’sini ve trikloroetilenin %35’ini yok ediyor.

Bakım İpuçları: Gerbera çiçeği en iyi büyüme performansını orta derecede güneş ışığı alan bölgelerde gösteriyor. Parlak ışığı sevmesine rağmen doğrudan güneş ışığına maruz bırakmak yapraklarını yakabilir. Ayrıca toprak yüzeyi bir veya iki santim kuruduğunda düzenli olarak sulamak gerekiyor.

4. Dragon Ağacı (Dracaena Marginata)

Dracaena cinsine ait 120 farklı bitki türünün büyük bölümü havadaki zararlı maddeleri emebiliyor. İç mekanlarda estetik bir dekor olarak kullanılan Dracaena marginata bitkisi de bunların başında geliyor. Şerit şeklindeki zarif yapraklarıyla bilinen bu bitki benzen, ksilen, trikloroetilen, formaldehit ve karbondioksiti temizleyerek solunan havayı daha sağlıklı hale getiriyor. 

Bakım İpuçları: İç mekanların vazgeçilmezi olan Dragon ağacı bakımı kolay bitkiler arasında yer alıyor. Dolaylı ve parlak güneş ışığını tercih ederken, en iyi gelişimi ise yaklaşık 10 saat ışık aldığı koşullarda gösteriyor. Eğer çok fazla sulanırsa kök çürümesi meydana gelebilir. Bu nedenle Dragon ağacını tekrar sulamadan önce toprağın kısmen kurumasını beklemelisiniz. Ayrıca bu bitkinin evcil hayvanlar için zehirli yapraklara sahip olduğunu belirtmekte fayda var. 

5. Barış Çiçeği

Bulunduğu ortamı ferah ve dingin bir ambiyansa dönüştüren barış çiçeği güzel beyaz çiçekleri ve yumuşak kokusuyla ev ve ofislerde yaygın olarak kullanılıyor. Bununla birlikte havadaki benzeni temizleme konusunda da mükemmel faydalar sunuyor. 

Bakım İpuçları: Yelken çiçeği olarak da bilinen barış çiçeği ideal gelişim için nispeten sıcak ortamları tercih ediyor. Parlak ve filtrelenmiş ışığa ihtiyaç duyan bu büyüleyici bitkinin yaz aylarında sık sık sulanması gerekiyor. Kış aylarında ise toprağın kurumasına izin vermeden daha seyrek bir sulama rutinini takip edebilirsiniz. 

6. Kauçuk Ağacı

Sentetik malzemeler icat edilmeden önce kauçuk yapmak için kullanılan bu bitki havayı temizleyen bitkiler arasında mucizevi etkileriyle biliniyor. Havadaki formaldehitin giderilmesine katkı sağladığı gibi oksijen üretiminde de mükemmel bir performans gösteriyor. Bakteri ve küf sporlarının yaygın olduğu iç mekanlara kauçuk ağacı yerleştirerek daha temiz bir atmosfer yaratabilirsiniz.

Bakım İpuçları: Genel olarak bakımı kolay bir bitki olmasına rağmen kauçuk ağacının bakımında dikkat edilmesi gereken bazı püf noktalar var. Orta ila yüksek ışıkta büyüyen bitkinin 1-2 haftada bir sulanması gerekiyor. Çok soğuk ortamları sevmediği için 15 santigrat derecenin altındaki sıcaklıklardan uzak tutmalısınız. 

7. Aloe Vera

Tıbbi faydaları bilimsel araştırmalarla da kanıtlanmış olan aloe vera bitkisi, özellikle cilt problemleri için yatıştırıcı etkisiyle biliniyor. Bununla birlikte temiz ve sağlıklı bir hava için de çeşitli faydalar sunuyor. Benzen, formaldehit ve karbonmonoksiti temizleyerek geceleri oksijen üretimini hızlandırıyor. Havadaki tozları emme görevi de üstlenen bu tabiat mucizesi hem havayı temizleyen hem de uyku getiren bitkilerin başında geliyor.

Bakım İpuçları: Kolay bakımı nedeniyle evlerin vazgeçilmezi olan aloe vera bitkisinin yoğun güneş ışığını dolaylı olarak alan noktalarda yetiştirilmesi gerekiyor. Ayrıca toprağı tamamen kurumadan sulamaktan kaçınmalısınız. 

8. Kılıç Eğrelti Otu

Boston eğrelti otu olarak da bilinen bu bitki formaldehit, benzen, tolüen ve ksilen gibi hava kirleticilerini ortadan kaldırmada güçlü etkiler gösteriyor. Sadece iç mekandaki zararlı bileşenleri temizlemekle kalmayıp, ideal nem değerlerini de koruduğu için evdeki havayı temizleyen uyku getiren bitkiler arasında yer alıyor. Bu nedenle genellikle yatak odasında yetiştirilmek üzere tercih ediliyor.

Bakım İpuçları: Güneş ışığının doğrudan gelmesi yapraklarına zarar verdiği için parlak kılıç eğrelti otunun dolaylı ışık altında yetiştirilmesi gerekiyor. Sulama yaparken toprağının ıslak değil, hafif nemli olmasına dikkat etmelisiniz. Aşırı sıcaklıktan hoşlanmayan kılıç eğrelti otu için ideal koşullar sağlanırsa 90 santimetreye kadar büyüyebiliyor.

Dış ortamın hava kalitesini bireysel çabalarla artırmak pek mümkün görünmüyor fakat evinizdeki atmosferi değiştirmek sizin elinizde. Hava temizleyen bitkilerle zararlı kimyasalların etkilerini en aza indirebilir ve daha sağlıklı bir yaşama adım atabilirsiniz.