Kuş Dili Nedir & Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

Kuş sesine benzediği için kuş dili olarak adlandırılan iletişim biçimi, günümüzde hala bazı yörelerde kullanılmaktadır. Islıkla konuşma olarak da bilinen kuş dili esasen coğrafi konumum bir gerekliliği olarak ortaya çıkmıştır. Üstelik UNESCO’nun ‘Kültürel Miras’ listesine aday olarak gösterilen kuş dilini gelin daha yakından tanıyalım.

Kuş Dili Nedir?

Bir iletişim yöntemi olan kuş dili, Giresun’un Çanaklı ilçesinde günümüzde hala kullanılmakta olan ıslıklı haberleşmedir. Kuşların sesini andıran ses benzerliğinden ötürü kuş dili olarak adlandırılan bu yöntemin bir diğer ismi de “ıslıkla haberleşme”dir. 500 yıllık geçmişiyle yörede varlığını sürdüren kuş dili ya da ıslık dili, bir gelenek olarak kuşaktan kuşağa aktarılmıştır.

Kuş Dili Nereden ve Nasıl Doğdu?

Kuş dilinin başlangıç tarihi tam olarak bilinmemektedir. Karadeniz Bölgesi’nin Giresun ilinde bulunan Kuşköy ve halkın tarihiyle yaşıt olduğu bilinen kuş dili ile ilgili herhangi bir yazılı belge ya da kaynak bulunmamaktadır. Özellikle Kuşköy’de yaygın olarak kullanıldığı için bu köyle özdeşleştirilmiş olan kuş dili köydeki derin vadideki insanların birbirleriyle haberleşmesi için günümüzde de hala kullanılmaktadır.

Kuşköy halkına bu dilin kuşaklar öncesi çobanlık döneminden geldiği bilinmektedir. Bu yüzden kuş dilinin çobanlık dönemleri kültürlerinin bir ürünü olduğu düşünülmektedir. Asırlardan beri haberleşmek amacıyla kullanılan kuş dilinin yaklaşık 500 yıllık bir geçmişi olduğu sanılmaktadır.

Kuşköy yöresinde sadece ıslık olarak değil ıslıkla konuşma oluşunun temel sebebi yörenin coğrafi yapısıdır. Yerleşimi oldukça dağınık olan Kuşköy’ünde aynı zamanda arazi engebeli ve sarptır. Bunların yanı sıra Kuşköy’ü tam ortadan bölen Çanakçı deresi, köyün her iki yakasında bulunan evlerin birbirlerinden uzakta kalmalarına sebep doğurmuştur. Üstelik Çanakçı deresinin sesi hayli gürdür. Dere sesinin gür oluşundan insanların bağırış çağırışları anlaşılmamaktadır. Bu sesi bastırmak için de daha keskin bir ses olan ıslık sesi kullanılmaya başlanmıştır. Üstelik bu, sadece ıslık olarak kalmamaış “ıslıkla konuşma” olarak geliştirilmiştir.

Kuşköy halkı, işte bu coğrafi şartlardan ve yüzyıllar evvel başka bir haberleşme yöntemi olmadığından ötürü bu dili keşfetmişlerdir.

Bir Kültürel Miras Olarak Kuş Dili

Kuş dili, Dünya Kültürel Miras Listesine aday. UNESCO’nun ‘İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası’ listesinde aday olarak göterilen kuş dili ile ilgili kararın Aralık ayında açıklanması bekleniyor. Bütün kelimeleri ıslıkla hecenelerek söyleyen Kuşköy halkı günümüzde hala bu yöntemi haberleşme amacıyla kullanmaktadır. Kuş dilinin değer görmesi ve korunması, genç kuşaklar tarafından da öğrenilerek günlük hayatta kulanımının sağlanması amaçlanıyor.

2009 yılından beri kuş dilinin tanıtılması için gerekli çabalar gösterilmiş ancak bir sonuca varılamamıştı. Kuş dilinin UNESCO’da aday olarak gösterilmesi hem Giresun ilinin hem de ülkemizin tanıtımı için önemli bir başarı. Ayrıca bu dil Dünya’da İspanya ve Uzakdoğu’da da kullanılıyor. Ancak en fazla söz barındıran ve gelişmeye açık olan Kuşköy halkının kullandığı dil.