Edebiyatına damgasını vurmuş olan şairlerin şiirleri yıllar, yüzyıllar geçse de ölümsüz kalıyor. Şairler bu şiirleri yazarken birçok şeyden etkilenebildiği gibi kendi duygularını da dile getirebiliyor. Özel kadınlar uğruna yazılmış birçok özel ve ölümsüz şiir bulunuyor. Biz de gerek dünya gerekse Türk şiirine ilham kaynağı olan kadınlar ve onlar uğruna yazılmış şiirleri araştırdık. İşte her birinin arkasında bir aşk hikayesi saklı olan ve edebiyata damgasını vuran şairler, şiirleri ve ilham kaynakları…
1. Yahya Kemal – Celile Hanım
Yahya Kemal öğrencisi olan Nazım’ın annesi ressam Celile Hanım’a aşık olur, Celile Hanım da ona. Büyük ve derin bir aşk yaşayan Yahya Kemal ve Celile Hanım’ın ilişkisi gerek Nazım Hikmet’in bunu kabul etmemesi gerekse çevresel faktörler yüzünden ayrılıkla sonlanır. Fakat Yahya Kemal’in ünlü Sessiz Gemi şiirini aslında Celile Hanım’a ithaf ettiği yönünde düşünceler vardır. Dönmeyecek olan gemi aslında dönmeyecek olan sevgiliyi simgeler.
Sessiz Gemi
Artık demir almak günü gelmişse zamandan,
Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan.
Hiç yolcusu yokmuş gibi sessizce alır yol;
Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol.
2. Nazım Hikmet – Vera
Nazım Hikmet, Türk şiirine damgasını vuran en önemli şairlerden biri. Romantik komünist olarak tanımlanan şairin hayatındaki tüm kadınlar ona ilham kaynağı oluyor. Karısı Piraye için yazdığı pek çok şiir bulunuyor. Onun yazdığı en güzel şiirlerden bazıları da son eşi Vera için. Nazım ve Vera aralarındaki onca yaş farkına rağmen çok büyük bir aşk yaşadılar. Vera Tulyakova aynı zamanda Nazım’ın en ünlü şiirlerinden Saman Sarısı’nın ilham kaynağı oldu.
Saman Sarısı
Seher vaktı habersizce girdi gara ekspres
kar içindeydi
ben paltomun yakasını kaldırmış perondaydım
peronda benden başka da kimseler yoktu
durdu önümde yataklı vagonun pencerelerinden biri
perdesi aralıktı
genç bir kadın uyuyordu alacakaranlıkta alt ranzada
saçları saman sarısı kirpikleri mavi
kırmızı dolgun dudaklarıysa şımarık ve somurtkandı
3. Ahmed Arif – Leyla Erbil
Ahmed Arif’in yıllar yılı ilham kaynağı olan kadın yıllar boyunca ona mektup yazmaktan yorulmadığı Leyla Erbil’dir. Tanıştıkları sırada oldukça genç yaşlarda olan Ahmed Arif ve Leyla Erbil uzun yıllar birbirlerine mektuplar yazarlar. Ahmed Arif’in aşkı dillere destandır ve yazdığı birbirinden güzel şiirlere ilham olmuştur.
Hasretinden Prangalar Eskittim
Seni, anlatabilmek seni.
İyi çocuklara, kahramanlara,
Seni, anlatabilmek seni,
Namussuza, haldan bilmez,
Kahpe yalana.
Ard-arda kaç zemheri,
Kurt uyur, kuş uyur, zindan uyurdu.
Dışarda gürül-gürül akan bir dünya…
Bir ben uyumadım,
Kaç leylim bahar,
Hasretinden prangalar eskittim.
Saçlarına kan gülleri takayım,
Bir o yana,
Bir bu yana…
4. Louis Aragon – Esla
Louis Aragon, Mutlu Aşk Yoktur adı ile Türkçe’ye çevrilmiş olan şiiriyle tanınan ünlü Fransız şairdir. Fransız şiirinin en ünlü temsilcilerinden olan Aragon’un ilham kaynağı olan kadın Esla’dır. Esla ve Aragon ölüme dek birbirlerine aşık kalmışlar, önce Esla ardından da Aragon ölmüştür.
Elsa’nın Gözleri
Öyle derin ki gözlerin içmeye eğildim de
Bütün güneşleri pırıl pırıl orada gördüm
Orada bütün ümitsizlikleri bekleyen ölüm
Öyle derin ki her şeyi unuttum içlerinde
5. Charles Baudelaire – Jeanne Duval
Ünlü Fransız şair Charles Baudelaire’e ilham kaynağı olan kadının adı Jeanne Duval. Yıllarca sevgili olan ikilinin yolları günün birinde ayrılmış ama geriye büyük bir aşk ve de onun ilham verdiği birbirinden güzel şiirler kalmış. Ayrıca Baudelaire’in de dostu olan ünlü ressam Manet’in Jeanne Duval’i resmettiği bir tablosu da bulunuyor.
6. Goethe – Ulrike von Levetzow
Ulrike von Levetzow, ünlü şair Goethe’nin hem arkadaşı hem de aşkıdır. Goethe, henüz 17 yaşında olan Ulrike von Levetzow ile evlenmek istemiş fakat evlenememişlerdir. Bu aşktan geriye şairin Marienbad Ağıtı isimli şiiri de dahil pek çok şiir kalmıştır.
Artık ne bekleyebilirim, yeniden
Buluşsam da o gonca çiçekten
Cennet ve cehennem seni bekliyor
Duygular kararsızlık dalgalarında sarsılırken,
Bitsin bu kuşkular artık! İşte gök kapında
Kaldırıyor yerden seni kollarıyla
7. Orhan Veli Kanık – Nahit Hanım
Garip şiirinin öncüsü, birbirinden güzel şiirlerin yaratıcısı ve genç yaşta kaybettiğimiz büyük şair Orhan Veli’nin de bir ilham perisi var elbette.
Bir de sevgilim vardır, pek muteber
İsmini söyleyemem
Edebiyat tarihçisi bulsun
Bu mısralar Orhan Veli’nin en ünlü mısralarındandır. Bu mısralarda bahsi geçen kişi ise Orhan Veli’nin sevgilisi Nahit Hanım’dır. Daha sonraları Orhan Veli’nin bu pek muteber sevgiliye olan mektupları Yalnız Seni Arıyorum adı ile bir kitap halinde toplanmıştır.
8. İkinci Yeni Şiirinin İlham Kaynağı – Tomris Uyar
Tomris Uyar; Cemal Süreya’nın sevgilisi, Turgut Uyar’ın eşi, Edip Cansever’in de derin bir sevgi ile bağlı olduğu kadındır. İkinci Yeni akımının bu üç büyük şairi aynı kadından ilham almış, kimi şiirlerini onun için yazmıştırlar. Türk şiirinin en unutulmaz dizelerine ilham kaynağı olan Tomris Uyar’ı Edip Cansever’in ona yaş gününde yazdığı bir şiirle analım:
Yaş Değiştirme Törenine Yetişen Öyle Bir Şiir
Seni görünce dünyayı dolaşıyor insan sanki
Hani Etiler’den Hisar’a insek bile
Bir küçük yaşındasın, boyanmış taranmışsın
Çok yaşında her zamanki çocuksun gene
Ben seni uzun bir yolda yürürken görmedim ki hiç