Satranç Nasıl Oynanır?

Zeka oyunları arasında en sevilenlerden biri olan satranç, kendine özgü ekipmanları ile oynanmaktadır. İki kişilik bir oyun olan satrançta amaç, karşı tarafın şahını etkisiz duruma getirerek, mat etmektedir. Eğer siz de satranca ilgi duyuyor, satranç öğrenmek istiyor  ve “satranç nasıl oynanır?” diye merak ediyorsanız, yazımızı sonuna kadar okumanızı öneririz.

Satranç Tarihi

Satranç tarihi ile ilgili net bilgiler olmamakla birlikte satrancın ortaya çıkışının çok eskilere dayandığı bilinmektedir. İlk olarak kim tarafından icat edildiği kesin olarak bilinmeyen satranç, bazı kaynaklara göre ilk olarak Truva’nın kuşatılması sırasında askerlerin vakit geçirmeleri için Palamides adında bir komutan tarafından icat edilmiştir. Arap kaynaklarında ise satrancın Hindistan’da genç bir prense ders veren bir Brahman rahibi tarafından düzenlenmiştir. Kaynaklarda rahibin, kralların bile tek başına hiçbir şey yapamayacaklarını anlatmak için düzenlendiği yer almaktadır. Satrancın dünyaya yayılması ise ilk olarak V. yüzyılda Hindistan’da gerçekleşmiştir. Bu sürecin Asya’ya yayılması ise Brahmanlar’ın zulmünden kaşan Budistler’in Asya’ya yayılması ile gerçekleşmiştir.

Satranç Oyunu Nasıl Oynanır?

Satranç oynayabilmek için satranç oyununa sahip olmanız gerekir. Eğer bir satranç takımına sahip olmak istiyorsanız “Satranç” kategorimiz üzerinden hemen sipariş verebilirsiniz. Satranç oyununa başlamak için öncelikle satranç tahtasına oyun taşları dizilmelidir. Satranç tahtası 64 küçük kareye bölünmüştür. Bu karelerin 32 karesi koyu renkli, 32 karesi ise açık renklidir. Satrançtaki oyun taşları da siyah ve beyaz olmak üzere iki gruptadır.

Satranç Taş Dizilimi

Satrançta her oyuncunun 16’şar tane taşı bulunur. Satranca başlamak için öncelikle satranç taşlarının tahtaya dizilmesi gerekir. Bunun için ilk olarak tahtayı her iki oyuncunun önünde birinci sıranın sağına beyaz kare gelecek şekilde yerleştirin. Taşları rakibinizle aranızda renklerine göre ayırın.

Taşları dizmeye kalelerden başlayabilirsiniz. Satrançta taşlar birinci sıranın iki başına kaleler, onların yanına atlar, onların yanına da filler gelecek şekilde dizilir. Beyaz taşların veziri filin yanında bulunan beyaz kareye, şah ise boş kalan kareye konulur. Önlerinde bulunan ikinci sıraya ise sekiz piyada dizilir. Bu dizim sona erdiğinde birinci ve ikinci sırayı bir renk, yedinci ve sekizinci sırayı ise öteki renk taşlar almış olacaktır.

Satranç taşlarının dizilimini gerçekleştirdikten sonra hangi renk taş ile oynayacağınızı kura ile belirlemeniz gerekir. Satrançta oyunu ilk olarak beyaz taşlarla oynayan oyuncu yapar.

Satrançta oyun sırayla oynanır. Satranç oyuncusu oyunu büyük bir ciddiyetle yönetmelidir. Satranç nasıl oynanır sorusunun cevabı taşların hareketlerini bilmekten geçmektedir.

Satranç Taşları Hakkında

Satranç taşlarının hareketlerini bilmek için ilk olarak taşları tanımanız gerekmektedir. Satranç taşlarının her birinin farklı bir adı, görevi ve yönü bulunmaktadır. Satrançta her oyuncunun 16 adet taşı bulunmaktadır. Kısa boydaki şişman taşlara “kale” adı verilir. Her oyuncunun iki tane kalesi bulunmaktadır. Kalenin yanında “at” olarak isimlendirilen taşlar başlamaktadır. Sivri uçlu ve alttan biraz daha uzun taşlara “fil” ismi verilmektedir. Fil de her oyuncu da iki adet bulunur. Taç şeklindeki taşlar “vezir”dir. Vezir, fil ve şah arasına yerleştirilmelidir. Üstünde artı işareti bulunan ve uzun boylu olan taş “şah”tır. Geriye kalan taşlar ise piyonlardır. Piyonlar, satranç tahtasının orta kısmına dizilir. Her oyuncunun 8 adet piyonu bulunmaktadır. Satrançta piyon, en değersiz taştır.

Bu taşların her birinin ayrı bir hareketi, yönleri ve basamakları vardır. Satranç nasıl oynanır sorusuna cevap verebilmek için bu taşların hareketlerine hakim olabilmek gerekir. Gelin taşların hareketlerine hep birlikte bakalım:

Şah: Şah, oyunun en değerli taşıdır. Satrançta şah taşı sadece bitişiğinde bulunan karelere hareket ettirilebilir. Şah’ın alınmasıyla oyun sona erer.

Kale: Bu taş ya yatay ya da dikey olarak ilerleyebilir.

Fil: Fil, diğer taşlardan farklı olarak çapraz hareket ettirilebilir. Filler, oyun süresi boyunca aynı renk karelerde kalır.

Vezir: Vezir, hem dikey hem yatay hem de çapraz olarak ilerleyebilir. Bu yüzden vezir, satranç taşlarının içinde hareket yeteneği en geniş olan taştır.

 

At: Satrançta “at” L şeklinde ilerler. Yani her bir hareketi 3 kare sıçrama şeklinde ilerler. At, taşların üzerinden atlatabilir. Taşın ulaştığı kare boşsa oraya yerleşir, karşı renk bir taş varsa ise onu alır ve oyun dışı bırakır. Siyah karede bulunan bir at sürekli olarak beyaz kareye konar.

Piyonlar: Piyonlar yer aldıkları sütunda ileri doğru bir kare ilerleyecek şekilde hareket eder. Sadece başlangıç alanında bulunan piyonlar isteğe bağlı olarak iki kare şeklinde ilerler. Piyon; ilk açılışta iki, daha sonra bir kare gidip çapraz taş yer.

Satranç Özel Kuralları Nelerdir?

Satranç kuralları hayli fazladır. Satranç oyunun kurallara uygun bir şekilde ilerlemesi için öncelikle taş diziliminin doğru yapılması gerekir. Daha sonra ise oyuna başlandığında satranç taşlarının hareketlerini yukarıda anlattığımız gibi yönlendirmelisiniz. Satrancın özel kuralları arasında ise; oyunu daha eğlenceli ve daha ilginç kılacak hamleler bulunmaktadır.

Bu özel kurallardan biri erlerin terfi edebilmesidir. Erlerin terifisi; satrançta bir erin tahtanın diğer tarafına ulaşması durumunda başka herhangi bir satranç taşına dönüştürülebilmesi durumudur.

Satrançta bir de “geçerken alma” hamlesi bulunur. Eğer bir er ilk hamlesinde iki kare ilerlerse ve bu şekilde rakip erlerden birinin yanına gelirse (diğer erin onu ele geçirme imkanından etkin bir şekilde kaçarsa) rakip er, yanına gelen eri geçerken ele geçirme hakkına sahip olur.

Bunlar gibi satranç kurallarından bir diğeri de satrançta rok yapmadır. Rok hamlesi iki önemli şeyi tek hamlede yapmanıza imkan sağlar. Bu şeyler; şahınızı güvenli bir kareye yerleştirmek ve kaleyi köşesinden çıkarıp oyuna sokmaktır. Rok yapabilmek için şu şartların sağlanması gereklidir: O şahla yapılan ilk hamle olması, o kaleyle yapılan ilk hamle olması, rok için şah ve kale arasında hiçbir taş olmaması. Ayrıca şah tehdit altında olamaz veya tehdit altındaki kareden geçemez.

Satranç pek çok zeka oyunu arasında zihni en çok çalıştıran ve yoran oyundur. Bu yüzden satrançtan “çetin bir zihin sporu” olarak da bahsedilir. Santranç her yaş grubundan insan tarafından oynanabilir. Küçük yaşlarda satranç oynanmaya başlanması zihin pratiği yapmak ve bu alanda ilerleyebilmek açısından oldukça önemlidir. Muhakeme, uzun düşünme ve pratik zeka isteyen bir oyun olan satranç, bazen saatlerce uzayabilir. Bazı profesyonel satranç oyuncuları aynı anda birkaç satranç tahtası ve farklı oyuncu ile satranç oynayabilir. 40 oyuncu ile satranç oynayıp, pek çoğunu mat eden ünlü satranç oyuncuları bulunmaktadır. Eğer siz de satranca ilgi duyuyor ya da çocuğunuzun bu alanda ilgisinin olduğunu fark ediyorsanız evde satranç pratikleri yapabilirsiniz. Satranç fiyatları hakkında bilgi sahibi olmak ve satranç oyunu satın almak için buraya tıklayabilirsiniz.