İlköğretim okulundan liseye, liseden üniversiteye, yüksek lisanstan KPSS’ye gibi çeşitli kurum ve kuruluşlara girmeyi sağlayan sınavlara kadar, hayatımızın hemen her aşamasında bir ders çalışma programı ihtiyacı duyarız. Ama insan bu ya… Ne zaman bir şeyi yapmak zorunda olsak hemen ondan kaytarmanın yollarını da buluruz.
Ama gereken zamanda gerektiği gibi ders çalışmak asla hayal değil. Kendinizi bahaneler ve oyalanmalar denizi içinde bulmadan ders çalışma programı hazırlama ve onu etkin bir şekilde uygulama için neler yapabileceğinizi biliyor musunuz? Ders çalışma programı nasıl hazırlanır diye merak edenler, buyursunlar:
1. Çalışmanız gereken konuların listesini çıkarın.
Hangi dersleri çalışmanız gerekiyor? Fizik, matematik, edebiyat. Bu derslerde hangi konuları çalışmanız gerekiyor? Alt başlık; yerçekimi, matrisler, İkinci Yeni şairleri. Çalışacağınız her şeyi kağıda dökmek size gerçekten ne yapmanız gerektiğine dair fikir verecek. Üstelik, gözünüzde büyüttüğünüz şeylerin aslında o kadar atla deve olmadığını da görebilirsiniz.
2. Çalışacağınız dersler için ne yapmanız gerektiğini not edin.
Yerçekimi için yasayı ezberlemk, matrisler için problem çözmek, İkinci Yeni için şiir yorumlama gerekebilir. Yapacaklarınızı madde madde yazarak “görevlerinizi” küçültün. (Japonlar tarafından icat edilmiş ve şirketlerde sık sık kullanılan ünlü Kanban tekniği de mantıken bunu yapar.)
3. Listedeki önceliklerinizi belirleyin.
Canınız o sırada şiir okumayı daha fazla istiyor olabilir ama kendinizi daha önceki matematik sınavı için motive etmeniz daha mantıklı. Bunun için listenize eklediğiniz görevlerinizi tarih ve önem sırasına göre numaralandırın. (Canınız hala o dersi çalışmak istemiyorsa ilerideki tüyolarımızdan yararlanabilirsiniz.)
4. Ders çalışma programınızı haftalık zamanınıza göre ayarlayın.
Düzenli ders çalışma programınızı hazırlarken gaza gelebilirsiniz: “Ooo, ben bunları art arda hallederim!” Ama gerçekçi olun. Kaç saat dersiniz var, uyku ve yeme içme, hatta eğlenme bunun neresinde. Kendinize bir kerede yüklenmek yerine görevlerinizi hafta içine dengeli bir şekilde dağıtın.
5. Ders dışındaki etkinliklerinize de zaman ayırın.
Robot olmadığınızı kabul edin. Hayat derslerden ibaret değil. Belli sınav ve ödev zamanları olacak elbette. Ama kendinizi eğlenceden tamamen soyutlarsanız daha olumsuz sonuç alırsınız. Aklınız sürekli ders çalışmanın dışına kayar. Arkadaşlarınızla eğlenmeye çıkabilir veya daha kısa süreli mola olarak bir film veya bir bölüm dizi izleyebilirsiniz.
6. Ders çalışma programı çizelgenizi doldurun.
Akılda kalmaz satırda kalır. Bu kadar düşünüp taşındıktan sonra sonucu ders çalışma programı çizelgenize aktarın. Sonra onu görünür bir yere asarak yapacaklarınızı takipte kaldığınızdan emin olun.
7. Kendinize özel bir ders çalışma programı hazırlayın.
Aynı diyetlerdeki gibi ders çalışma programında da başkasının hesabı size uymaz. Uyku ve yeme içme saatleriniz, okul veya iş saatleriniz, yoğunluğunuz gibi etmenlerin yanı sıra kişiliğiniz de işin içine girer. Ders çalışma programı hazırlarken kendinizi merkeze koyun. Yani programınızı kendinize göre hazırlayın. Mesela, gündüz insanıysanız çalışma saatlerinizi gündüz saatlerine koyun.
8. Öğrenme şeklinizi göz önünde bulundurun.
Görsel öğrenici iseniz resimlerle ve şekillerle daha kolay öğrenirsiniz. İşitsel öğreniciyseniz seslerle daha iyi öğrenirsiniz (mesela yağmur sesi gibi beyaz gürültü dinlemeyi deneyebilirsiniz). Sözsel öğreniciyseniz yazmak veya konuşmak size daha doğal gelir. Fiziksel öğreniciyseniz vücudunuzu kullanarak, bir şeylere elinizle dokunarak ve hislerinizle daha iyi öğrenirsiniz. Mantıksal öğreniciler ise mantıklarını kullanarak, sistemler yaratarak öğrenir.
9. Çalışma etiğinizi de göz önünde bulundurun.
Uzun süre konsantre olmakta zorlanan biriyseniz sık sık kısa aralıklar vererek parça parça çalışmayı deneyebilirsiniz. İşleri ertelemeye meyilli biriyseniz zamanınızı kıtı kıtına ayarlamak yerine arada tampon süre bırakın. Disiplinli çalışabiliyorsanız ve gündüz insanıysanız çalışmaya sabahın erken saatlerinde başlayıp günün ilerleyen saatlerini kendinize ayırabilirsiniz.
10. Molaları ve ödülleri ihmal etmeyin.
Ders çalışma programınızı hazırlamak kadar uygulamanız da önemli. Gerçekçi bir program hazırlamaya ders arası vereceğiniz molalar da dahil. Molalar da ödülden sayılabilir ama kendinizi başka türlü ödüllerle de motive edebilirsiniz. Mesela, edebiyat sınavı için çalıştıktan sonra bir bölüm “Breaking Bad” izlemek veya en sevdiğiniz çikolatan yemek. Hatta bazen dersi çalışıp bitirince gelecek rahatlama hissi bile ödül sayılır.
11. Odaklanma taktiklerinden yararlanın.
Odaklanma taktikleri çok özel şeyler değil aslında. Birincisi, kendinize ait bir çalışma ortamı yaratın. En azından siz ders çalışırken sessiz ve hareketsiz bir ortam olsun. Cep telefonu ve bilgisayar kullanımını ders için gerekmiyorsa bırakın. Özellikle sosyal medya oldukça dikkat dağıtıcı. (Bunları da ödüle katabilirsiniz.) Gürültüyü ve konuşmayı engelleyemiyorsanız beyaz gürültüden yararlanın (ama sözlü müzikler dikkat dağıtabilir unutmayın). Dağınıklık ne kadar zeki insanların özelliği gibi görülse de ne kadar çok parça, o kadar odak noktası diye düşünün ve en azından çalışırken masanızda fazla eşya tutmayın. Son olarak da uykunuzu alın, uykusuzken odaklanmanız daha zor olacaktır.